-
1 ruszyć
глаг.• двигать• сдвигать• трогать• тронуть• тронуться* * *двинуть, двинуться, коснуться, пошевелить, сдвинуть, тронуть, тронуться, шевельнутьburzyć, dewastować, niszczyć, rujnować рушитьprzen. burzyć, niweczyć перен. рушить (препятствовать)* * *rusz|yć\ruszyćony сов. 1. тронуться, двинуться;samochód \ruszyćył автомобиль тронулся; \ruszyć naprzód двинуться вперёд;
2. тронуть, коснуться;nie \ruszyć czegoś не тронуть чего-л., не прикоснуться к чему-л.; 3. шевельнуть, пошевелить;\ruszyć palcem пошевелить пальцем;
4. начать работать;fabryka \ruszyćyła фабрика вступила в строй; produkcja \ruszyćyła началось производство; ● kra \ruszyćyła лёд тронулся; rzeka \ruszyćyła река вскрылась; со rusz то и дело;
ani rusz ни с места; никак;palcem nie \ruszyć пальцем не тронуть;
sumienie \ruszyćyło kogoś совесть заговорила (шевельнулась) в ком-л.;rusz głową (rozumem, mózgownicą)! раскинь (пошевели) мозгами!* * *ruszony сов.1) тро́нуться, дви́нутьсяsamochód ruszył — автомоби́ль тро́нулся
ruszyć naprzód — дви́нуться вперёд
2) тро́нуть, косну́тьсяnie ruszyć czegoś — не тро́нуть чего́-л., не прикосну́ться к чему́-л.
3) шевельну́ть, пошевели́тьruszyć palcem — пошевели́ть па́льцем
4) нача́ть рабо́татьfabryka ruszyła — фа́брика вступи́ла в строй
produkcja ruszyła — начало́сь произво́дство
•- rzeka ruszyła
- co rusz
- ani rusz
- palcem nie ruszyć
- sumienie ruszyło kogoś
- rusz głową!
- rusz rozumem!
- rusz mózgownicą! -
2 ruszyć
ruszyć pf: nie ruszyć palcem keinen Finger krumm machen;sumienie go ruszyło er hat ein schlechtes Gewissen bekommen;ruszyć sprawę z miejsca eine Sache in Gang bringen;nie dać się ruszyć z miejsca sich nicht von der Stelle bewegen lassen; →LINK="ruszać" ruszaćruszać ręką die Hand bewegen;nie ruszać (G) nicht berühren, nicht anfassen (A); v/i osoba aufbrechen; losgehen; pojazd losfahren, sich in Bewegung setzen; fabryka den Betrieb aufnehmen; produkcja, badania aufgenommen werden; silnik starten;ruszać w drogę sich auf den Weg machen;ruszać w drogę powrotną den Rückweg antreten; den Heimweg antreten;ruszać w dalszą podróż die Reise fortsetzen;ruszać z kopyta loslegen, beginnen (mit D);ruszać głową seinen Kopf anstrengen, sich etwas einfallen lassen;ruszać sprawę fam. die Sache vorantreiben;co (i) rusz fam. immer wieder, die ganze Zeit;nie mogę ani rusz … fam. ich kann überhaupt nicht …;ruszać się osoba sich bewegen; ząb, półka wackeln;nie ruszaj się! beweg dich nicht!;nie ruszać się z domu keinen Fuß vor die Tür setzen;nie ruszać się z miejsca sich nicht von der Stelle rühren;ruszać się jak mucha w smole sich im Schneckentempo bewegen -
3 rusz|yć
pf — rusz|ać impf Ⅰ vt 1. (wykonać ruch) to move- ruszyć ręką/nogą move one’s arm/leg- ruszać ustami to move one’s lips- nie móc ruszyć ręką ani nogą przen. to be dead tired- ruszyć głową a. konceptem to put one’s thinking cap on2. (używać) to touch- nie rusz moich rzeczy! don’t touch my things!- nie chcę ruszać tych pieniedzy I don’t want to use that money3. (zmienić położenie) to move- ruszyć kamień z miejsca to move a rock- założę się, że nie ruszysz tej skrzyni I bet you won’t be able to move that chest ⇒ poruszyć4. pot. (niepokoić) to move; to shift pot.- spróbuj tylko ruszyć dzikich lokatorów just try to move the squatters5. pot. (poruszyć problem) to touch on- lepiej nie ruszaj tej sprawy you’d better not bring up this problem ⇒ poruszyć6. (wywołać emocje) [widok, głos] to move- to mnie nie rusza it leaves me cold ⇒ poruszyćⅡ vi 1. (wyruszyć) [osoba] to set off; [samochód] to start- ruszamy o świcie we’re setting off at dawn- ruszyć komuś z pomocą to rush to help sb- ruszać do ataku to move into the attack- wody a. lody ruszyły, rzeka ruszyła the ice broke2. (zacząć funkcjonować) [budowa, kampania] to start, to be launched- fabryka ruszyła the factory started operatingⅢ ruszyć się — ruszać się 1. (wyjść, wyjechać) to stir- rzadko ruszam się z domu/z Warszawy I varely go out of the flat/leave town2. (krzątać się) to move about- był tak słaby, że ledwo się ruszał he was so weak that he could hardly move about3. (chwiać się) [liść] to stir- ząb mi się rusza one of my teeth is loose ⇒ poruszyć się4. (drgnąć) to make a move- kiedy weszliśmy, pies nawet się nie ruszył when we came in, the dog didn’t even move ⇒ poruszyć się■ ani rusz nie mogę się w tym połapać pot. I can’t make head nor tail of it- ani rusz tego załatwić there’s no way of arranging it- co (i) rusz ktoś wchodził albo wychodził pot. every now and then sb would come in or go out- sumienie go ruszyło his conscience troubled a. pricked himThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > rusz|yć
-
4 ruszać
impf ⇒ ruszyć* * *1. (-am, -asz); -yć; vt ruszać czymś — to move sth2. vi(o samochodzie, pociągu) to pull out; ( o człowieku) to set off; (o maszynie, silniku) to start, (o budowie, przedsięwzięciu) to get off the groundnie ruszył palcem — (przen) he didn't lift a finger
* * *ipf.1. (= wyruszać) set off, start; ( o pojeździe) pull out; ruszać w drogę set off, begin a journey; co rusz every second, again and again; ruszać do ataku charge, attack; ruszać na kogoś/coś pounce on sb/sth; nie ruszaj się! freeze!; nie ruszaj się z miejsca! stay where you are!, stand still!; ruszyć z kopyta (= wystartować szybko) shoot, tear.2. (= poruszać) move; nawet nie ruszył palcem he didn't even lift a finger; ruszyć sprawy z miejsca get things moving; rusz głową! use your head!; rusz tyłek! move your ass!; rusz się! get yourself moving!, get a move on!.3. (= dotykać) touch; sumienie go ruszyło his conscience began to nag him; nie ruszaj tych spraw przen. you'd better keep out of this stuff; nie ruszaj tego! keep your hands off (this thing)!, don't touch it!.4. pot. (= wywoływać emocje) move, touch; mnie to nie rusza I don't care.5. (= zaczynać funkcjonować) start, be launched; ruszyliśmy z robotą w czerwcu we got off the ground in June.ipf.1. (= wyruszać) set off, get moving.2. (= posuwać się) get moving, be moving; coś się ruszyło (= coś się zaczęło dziać) things picked up; tu nie ma gdzie się ruszyć this place is so cramped.3. (= być w ruchu) move, keep moving, be on the move; rusz się! get a move on!, get yourself moving!; nie ruszaj się! freeze!; ruszać się jak mucha w smole move at a snail's pace.4. (= chwiać się) budge; ( o zębie) be loose.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > ruszać
-
5 Kopf
Kopf m (Kopf[e]s; Köpfe) głowa (a fig); dim, a BOT, TECH główka; MIL, TECH a głowica; fam. iron łepetyna, mózgownica; →LINK="Briefkopf" Briefkopf,LINK="Nagelkopf" Nagelkopf usw;ein kluger Kopf człowiek z głową, tęga głowa;den Kopf schütteln kręcić ( verneinend przecząco) głową;den Kopf hängen lassen posmutnieć pf, fam. spuścić pf nos na kwintę;fam. fig hier steht alles Kopf tu jest urwanie głowy;ich weiß nicht, wo mir der Kopf steht od tego wszystkiego kręci mi się w głowie;jemandem den Kopf waschen fam. fig zmyć k-u głowę;den Kopf verlieren <s>tracić głowę;seinen Kopf durchsetzen postawić pf na swoim;seinen Kopf anstrengen fam. ruszyć mózgownicą;Kopf hoch! głowa do góry!;fam. auf den Kopf stellen ( etwas suchen) wywracać <- wrócić> do góry nogami; Fakten przekręcać <- cić>;fam. jemandem auf dem Kopf herumtanzen jeździć k-u po głowie;nicht auf den Kopf gefallen sein mieć swój rozum;fam. sein ganzes Geld auf den Kopf hauen wydać pf ostatni grosz;bis über den Kopf po uszy;jemandem durch den Kopf gehen chodzić k-u po głowie;im Kopf rechnen obliczać <- czyć> w pamięci;im Kopf behalten zapamiętać pf;fam. nicht ganz richtig im Kopf sein mieć nie po kolei w głowie;das will mir nicht in den Kopf to mi się nie mieści w głowie;mit dem Kopf durch die Wand wollen walić głową w mur;von Kopf bis Fuß od stóp do głów;jemanden vor den Kopf stoßen dotknąć, urazić k-o;jemandem zu Kopf steigen uderzyć pf k-u do głowy -
6 poruszać
-am, -asz, -yć; perf; vtporuszać coś — ( omawiać) to bring sth up, to touch (up)on sth; ( napędzać) to drive lub propel sth
poruszyć kogoś do żywego — to cut lub sting sb to the quick
* * *ipf.1. (ręką, głową, skrzydłami) move; poruszyć ręką move one's hand.2. (= wprawiać w ruch) set in motion.3. (= napędzać) drive, propel; poruszyć niebo i ziemię move heaven and earth, leave no stone unturned.4. (= zwracać uwagę na jakąś kwestię) bring up.5. (= wzruszać, podniecać) move, touch; poruszyć kogoś do żywego cut sb to the quick.pf.(= ruszyć kilkakrotnie) move ( several times).ipf.1. (= przemieszczać się) move; poruszać się z trudem move with difficulty; poruszać się o kulach walk on crutches; poruszać się swobodnie w zagadnieniach dochodu narodowego be knowledgeable about the national income issues.2. (= ruszać swoimi kończynami, ciałem) move, stir; poruszył się przez sen he stirred in his sleep; flaga poruszała się na wietrze the flag was fluttering in the wind.pf.(= ruszać się przez pewien czas) spend some time moving; muszę się trochę poruszać pot. I need some exercise.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > poruszać
-
7 ruszać
ruszać ręką die Hand bewegen;nie ruszać (G) nicht berühren, nicht anfassen (A); v/i osoba aufbrechen; losgehen; pojazd losfahren, sich in Bewegung setzen; fabryka den Betrieb aufnehmen; produkcja, badania aufgenommen werden; silnik starten;ruszać w drogę sich auf den Weg machen;ruszać w drogę powrotną den Rückweg antreten; den Heimweg antreten;ruszać w dalszą podróż die Reise fortsetzen;ruszać z kopyta loslegen, beginnen (mit D);ruszać głową seinen Kopf anstrengen, sich etwas einfallen lassen;ruszać sprawę fam. die Sache vorantreiben;co (i) rusz fam. immer wieder, die ganze Zeit;nie mogę ani rusz … fam. ich kann überhaupt nicht …;ruszać się osoba sich bewegen; ząb, półka wackeln;nie ruszaj się! beweg dich nicht!;nie ruszać się z domu keinen Fuß vor die Tür setzen;nie ruszać się z miejsca sich nicht von der Stelle rühren;ruszać się jak mucha w smole sich im Schneckentempo bewegen -
8 ruszać
I. vi1) ( wyruszać)\ruszać z miejsca sich +akk in Bewegung setzenruszaj! los!co rusz immerfort, jeden Augenblick2) ( poruszać)nie ruszył palcem er hat keinen Finger krumm gemacht ( fam)nie ruszaj tego rühr [ lub fass] das nicht an4) rusz głową! lass dir etwas einfallen!sumienie cię ruszyło du hast ein schlechtes Gewissen bekommenII. vr1) ( wyruszać) samochód, pociąg: abfahren, losfahren; człowiek: aufbrechen, sich +akk auf den Weg [ lub die Socken ( fam)] machenrusz się! beweg dich!2) ( poruszać się)proszę się nie \ruszać halten Sie bitte still3) ( funkcjonować) maszyna, silnik: im Betrieb sein; budowa, przedsięwzięcie: im [ lub in] Gang sein
См. также в других словарях:
ruszyć głową — Zacząć myśleć; zrobić użytek z inteligencji Eng. To use one s intelligence; to start to think … Słownik Polskiego slangu
głowa — 1. Alkohol, wino, piwo itp. szumi komuś w głowie «ktoś jest oszołomiony po wypiciu alkoholu, wina, piwa itp.»: Długo nie mogę zasnąć, w głowie szumi mi piwo, pocałunki puchną na wargach, a policzek pali ze wstydu. Z. Kruszyński, Na lądach. 2.… … Słownik frazeologiczny
ruszyć — 1. Ani rusz «o zupełnej niemożności działania, rozpoczęcia, kontynuowania czegoś; w żaden sposób, żadną miarą»: Do obu pań w godzinach pracy przychodzą lektorzy, bo panie nie znają angielskiego, bez którego w firmie żeglugowej ani rusz. Polityka… … Słownik frazeologiczny
głowa — {{/stl 13}}{{stl 8}}rz. ż Ia, CMc. głowawie; lm D. głów {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} część ciała człowieka i większości zwierząt, mieszcząca mózg i narządy zmysłów : {{/stl 7}}{{stl 10}}Duża, okrągła głowa.… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
ruszać – ruszyć rozumem [głową i syn.] — {{/stl 13}}{{stl 7}} myśleć nad czymś, szukać rozwiązania jakiegoś problemu : {{/stl 7}}{{stl 10}}Ruszajcie rozumem, za co wam płacę? Rusz głową, zamiast rozpaczać. {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
ruszać — 1. Ani rusz «o zupełnej niemożności działania, rozpoczęcia, kontynuowania czegoś; w żaden sposób, żadną miarą»: Do obu pań w godzinach pracy przychodzą lektorzy, bo panie nie znają angielskiego, bez którego w firmie żeglugowej ani rusz. Polityka… … Słownik frazeologiczny
ruszać — ndk I, ruszaćam, ruszaćasz, ruszaćają, ruszaćaj, ruszaćał, ruszaćany ruszyć dk VIb, ruszaćszę, ruszaćszysz, rusz, ruszaćszył, ruszaćszony 1. «zaczynać się posuwać w jakimś kierunku; zaczynać iść, jechać dokądś; wyruszać» Konie ruszyły kłusem.… … Słownik języka polskiego
dupa — 1. wulg. Dać dupy a) «odbyć z kimś stosunek seksualny» b) «poddać się, przegrać»: Życie jest za długie, żeby nie dać w nim dupy i każdy w końcu wpada w jakąś pułapkę. M. Miller, Milion. 2. wulg. Do dupy «do niczego»: (...) zaczął się tłumaczyć,… … Słownik frazeologiczny
noga — 1. pot. Brać, wziąć nogi za pas «szybko uciekać, uciec»: Uratował go nalot niemiecki, bo ludziska rozbiegli się w popłochu, a szpieg wziął nogi za pas i nikt go tu więcej nie widział. R. Antoszewski, Kariera. 2. Być gdzieś jedną nogą a) «mieć… … Słownik frazeologiczny
para — I. 1. Iść, ruszyć, pędzić itp. pełną, całą parą «iść, ruszyć, pędzić itp. z największą możliwą szybkością»: Okręt „Maurytania” szedł pełną parą ze zgaszonymi ogniami. B. Jasieński, Palę. Droga w świetle dziennym nie wydawała się taka zła, ruszyli … Słownik frazeologiczny
rozum — m IV, D. u, Ms. rozummie; lm M. y, D. ów 1. «władza poznawcza umysłu ludzkiego, zdolność myślenia, poznawania, wykrywania związków zależności między postrzeganymi rzeczami, zjawiskami i formułowania sądów, orzekania o tych zjawiskach i… … Słownik języka polskiego
